به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز بازار سرمایه ایران پس از تعطیلی سه‌روزه به دلیل بحران امنیتی، هفته‌ای سخت و پرنوسان را تجربه کرد. در نخستین روز پس از بازگشایی، شنبه ۷ تیرماه، شاخص کل بورس با افت سنگین ۶۲ هزار و ۵۰۴ واحدی مواجه شد و به تراز ۲ میلیون و ۹۲۲ هزار واحد عقبگرد کرد. این روند نزولی ادامه یافت و یکشنبه ۸ تیرماه با کاهش ۷۲ هزار و ۸۹۲ واحدی، شاخص کل به محدوده ۲ میلیون و ۸۴۴ هزار واحد سقوط کرد.
روند منفی بازار در روزهای بعد نیز ادامه داشت و دوشنبه ۹ تیرماه بورس تهران ۵۲ هزار واحد دیگر از ارزش خود را از دست داد. سه‌شنبه ۱۰ تیرماه نیز با افت شدید ۵۷ هزار و ۴۱۰ واحدی همراه بود و در نهایت روز چهارشنبه ۱۱ تیرماه بازار سرمایه با ریزش ۴۲ هزار و ۲۰۲ واحدی، هفته‌ای پراضطراب را به پایان رساند و شاخص در سطح ۲ میلیون و ۶۸۹ هزار واحد متوقف شد.
ارزش معاملات خرد طی این هفته به میزان چشمگیری کاهش یافت و سرمایه‌گذاران حقیقی حدود ۱۲٫۸ همت از بازار سهام خارج کردند. در همین دوره، صندوق‌های سهامی نیز شاهد خروج ۴ همت بودند، در حالی که صندوق‌های درآمد ثابت با جذب ۱٫۴ همت، نشان‌دهنده گرایش شدید سرمایه‌گذاران به سمت گزینه‌های کم‌ریسک‌تر بودند.
دلیل اصلی بحران اخیر بورس چه بود؟
حمید یاری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس، درباره دلایل بحران اخیر گفت: «بازار سرمایه در پی مذاکرات مثبت هسته‌ای در اوایل سال جاری روند صعودی داشت و شاخص حدود ۱۲ درصد رشد کرده بود. اما پس از تنش‌های امنیتی و بحران اخیر، فضای وحشت و نگرانی شدید در میان سرمایه‌گذاران ایجاد شد. در چنین شرایطی، تصمیم بر تعطیلی سه‌روزه بورس با هدف پیشگیری از ضررهای بیشتر گرفته شد.»
او تأکید کرد که شرایط فعلی بازار با بحران‌های قبلی نظیر بحران کرونا متفاوت است و ساختار بازار سرمایه ایران به گونه‌ای است که نمی‌توان به یکباره دامنه نوسان را آزاد کرد؛ به همین دلیل بازار با دامنه نوسان مثبت و منفی ۳ درصد بازگشایی شد تا از شوک بیشتر جلوگیری شود.
وعده حمایت سنگین از بورس؛ آیا کافی است؟
برای مهار بحران کنونی بورس، دولت و بانک مرکزی بسته حمایتی سنگینی را در دستور کار قرار داده‌اند. براساس اعلام بانک مرکزی، بسته‌ای حمایتی به ارزش ۶۰ هزار میلیارد تومان برای تقویت بازار سرمایه اختصاص یافته است. بخشی از این بسته حمایتی مستقیماً به خرید سهام بانک‌ها و شرکت‌های مرتبط اختصاص یافته و بخشی دیگر نیز در قالب حمایت از صندوق تثبیت بازار و خرید اوراق تبعی اجرا خواهد شد.
افزون بر این، استفاده از ابزارهای سیاست پولی و افزایش عمق بازار بین‌بانکی نیز در دستور کار بانک مرکزی است. در حال حاضر عمق بازار بین‌بانکی از حدود ۸۳ هزار میلیارد تومان به ۳۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده که می‌تواند به تثبیت نرخ سود بین‌بانکی و کاهش فشار بر بازار سهام کمک کند.
چشم‌انداز بازار بورس؛ امید به احیا یا ادامه نگرانی‌ها؟
تحلیل‌گران معتقدند که بسته حمایتی ۶۰ هزار میلیارد تومانی در صورت اجرای به موقع و هدفمند می‌تواند به تثبیت بازار کمک کند، اما تأکید می‌کنند که تنها حمایت مالی کافی نیست. ایجاد اعتماد مجدد در میان سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی نیازمند اصلاح ساختار بازار سرمایه و شفاف‌سازی بیشتر است.
همچنین باید توجه داشت که هرگونه بازگشت اعتماد به بورس منوط به حفظ ثبات سیاسی و امنیتی است. اگر تنش‌ها مجدداً افزایش یابد، هیچ ابزار حمایتی قادر به توقف ریزش بازار نخواهد بود. بنابراین در کنار حمایت مالی، ایجاد فضای باثبات و شفافیت کامل برای سرمایه‌گذاران، دو پیش‌شرط ضروری برای احیای بورس ایران محسوب می‌شوند.
در نهایت می‌توان گفت که بازار سرمایه ایران در مقطعی حساس و سرنوشت‌ساز قرار گرفته است. اگر دولت، بانک مرکزی و نهادهای نظارتی بتوانند ضمن تزریق منابع لازم، اقدامات عملی برای اصلاح ساختارهای زیربنایی بورس انجام دهند، می‌توان به بهبود تدریجی وضعیت امیدوار بود؛ در غیر این صورت بحران اخیر می‌تواند عمیق‌تر شده و ضربه‌ای سخت به اعتماد عمومی وارد کند.
